Mistrzowie Agro, powiat pucki. Rozmowa z Aleksandrem Machem, dyrektorem PODR w Gdańsku

Edyta Okoniewska, Dziennik BałtyckiOd kilku lat intensywnie zmienia się wizerunek polskiej wsi. Co na to wpłynęło i w jakiej płaszczyźnie te zmiany są najbardziej widoczne?

Aleksandr Mach, dyrektor Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Gdańsku - Pomorscy rolnicy aktywnie uczestniczą w realizacji Wspólnej Polityki Rolnej. Od roku 2004 do końca roku 2014  pomorskie rolnictwo i obszary wiejskie uzyskały ponad 9,2 mld zł dopłat i dotacji. W skali kraju,  wg. danych ARiMR, w okresie  ostatnich 12 lat  na polską wieś wpłynęło ponad 250 mld zł dotacji, głównie pochodzących z UE. To olbrzymie kwoty, które trudno sobie wyobrazić. Wystarczy więc udać się do typowego gospodarstwa i tam zobaczyć, jak olbrzymie zmiany nastąpiły. Niestety, od 2013 roku mamy do czynienia ze znaczącym spadkiem dochodowości rolnictwa. Kryzys dotyka zarówno produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej – szczególnie produkcji trzody chlewnej, ale także mleka. 

- Od kilku lat możemy zaobserwować reaktywację Kół Gospodyń Wiejskich. Jaka jest rola tych organizacji w życiu mieszkańców obszarów wiejskich?

- KGW aktywnie uczestniczą w życiu społecznym nie tyko swojej miejscowości, ale i całego regionu. Pielęgnują tradycję i jednocześnie budują nowy obraz aktywnego społeczeństwa  obywatelskiego. Życie kulturalne na wsi jest zależne od aktywności Koła. Mieszkańcom wsi, gdzie jest aktywne KGW, nie grozi nuda. Społeczna aktywność KGW przejawia się przede wszystkim w kultywowaniu tradycji, rozwijaniu różnych form przedsiębiorczości wśród kobiet, pomocy rodzinie wiejskiej w wychowaniu, kształceniu i zapewnieniu jak największego udziału dzieci i młodzieży w różnych formach wypoczynku wakacyjnego. Dla lokalnej społeczności są jak przysłowiowa „pierwsza pomoc” w organizacji szkoleń  komputerowych, zachęcania do zdrowego stylu życia, nauki gotowania czy też wyjazdów do kina lub na basem. KGW są istotnym elementem lokalnej społeczności i zarazem pomostem łączącym pokolenia.

-  Czym wyróżnia się najbardziej aktywne KGW?

- Członkinie dzisiejszych KGW to najczęściej osoby wykształcone - przedstawicielki różnych profesji. Łącząc swoje potencjały przekuwają je w czyny. Aktywne KGW potrafi aktywizować miejscową ludność i zakorzenić w niej regionalną tożsamość. Koła realizują różnorakie projekty i pozyskują na nie fundusze, wydają wydawnictwa z regionalnymi potrawami, dbają o wyposażenie świetlic w sprzęt nagłaśniający i AGD. W wielu miejscowościach tworzone są sekcje artystyczne (hafciarskie, taneczne, śpiewacze, malarskie, sportowe itd.). Panie organizują spotkania informacyjno-edukacyjne, biesiady, imprezy okolicznościowe, cykliczne imprezy plenerowe, festyny i zabawy karnawałowe. Ale nie tylko. KGW dbają o najmłodszych – dzieci i młodzież chętnie angażują się w realizowane projekty.

- Wizerunek współczesnego rolnika bardzo różni się od tego sprzed kilku lat. Jakie cechy mają ci najbardziej prężni producenci rolni?

- Rolnicy, to ludzie przedsiębiorczy, potrafiący doskonale odnaleźć się w nowej sytuacji i dostosować do zmian. Współczesny rolnik jest zdecydowanie lepiej wykształcony niż jego poprzednik, posiada dobre przygotowanie fachowe i stale uzupełnia swoją wiedzę. I nie chodzi tu tylko o wiedzę z zakresu technologii produkcji roślinnej czy zwierzęcej, ale także o tą z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania gospodarstwem rolnym. Współcześni rolnicy często są także aktywni poza własnym gospodarstwem rolnym, angażując się w działalność społeczną na rzecz swoich miejscowości czy organizacji rolniczych.

- Jakie wnioski mogą w chwili obecnej składać rolnicy?

- To „gorący” okres na składanie wniosków. Do 16 maja trwa  nabór na wnioski w ramach dopłat bezpośrednich i płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych. Z kolei do 29 kwietnia trwa  nabór na wnioski w ramach działań: Modernizacja gospodarstw rolnych oraz Premia dla młodych rolników.

- Jakie trudności mają rolnicy przy wypełnianiu wniosków?

- W przypadku dopłat bezpośrednich rolnicy wskazują, że doskwiera im brak możliwości poprawienia błędnie wypełnionych wniosków. Jeśli chodzi o płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne dochodzą do mnie głosy o braku spójności przy przejściu z dotychczasowego programu na nowy. Wzory biznesplanów  przy dopłatach w ramach działań Modernizacja gospodarstw rolnych oraz Premia dla młodych rolników są bardzo rozbudowane i tak skonstruowane, że wypełnienie dokumentów jest czasochłonne i dosyć trudne dla rolników.