Zaduszki Narodowe na Matysce. Piękna lekcja historii i pamięci [ZDJĘCIA]

Pierwszym z historycznych wydarzeń było przypomnienie heroicznego boju z nawałą bolszewicką pod Zadwórzem. Bitwa pod Zadwórzem rozegrała się 17 sierpnia 1920 r. w czasie wojny polsko - bolszewickiej pomiędzy oddziałem 330 polskich obrońców Lwowa pod dowództwem kpt. Bolesława Zajączkowskiego, a siłami bolszewickiej I Konnej Armii Siemona Budionnego. Celem obrońców było opóźnienie dostania się do Lwowa przez Sowietów. Bitwa zakończyła się sukcesem Polaków, pomimo ogromnych strat, zginęło 318 naszych żołnierzy. Zadwórzanie przez 11 godzin stawiali opór wyszkolonemu wojsku rosyjskiemu.

- W bitwie zginął m.in. 19-letni Konstanty Zarugiewicz, uczeń siódmej klasy pierwszej szkoły realnej, obrońca Lwowa z 1918 roku, kawaler krzyża Virtuti Militari i Krzyża Walecznych. Jego matka, Jadwiga Zarugiewiczowa w 1925 r. wybrała jedną z trzech trumien ze zwłokami Nieznanego Żołnierza. Zwłoki wybranego bohatera przewieziono z najwyższymi honorami do Warszawy i umieszczono w Grobie Nieznanego Żołnierza - przypomina Jadwiga Klimonda, prezes Stowarzyszenia Dzieci Serc w Radziechowach, inicjatorka i organizatorka Zaduszek Narodowych na Matysce.

Podczas tegorocznych Zaduszek Narodowych przypomniano historię oddziału informacyjno-wywiadowczego Armii Krajowej działającego na terenie Polski, Czech, Austrii i Niemiec w latach 1939-1945. Został on rozpracowany, a jego członkowie zamordowani na 23 dni przed zakończeniem II wojny światowej w miejscowości Krems/Stein nad Dunajem w Austrii. Z historią oddziału zapoznał uczestników Zaduszek Narodowych Emil Dyrcz, prezydent Polonijnego Klubu Aktywności Sportowej PAKAs z Wiednia, który przywiózł ziemię z ich grobu na Matyskę.

Zaduszki Narodowe były także okazją do przypomnienia tego, iż 74 lata temu zginął 11-letni Wojtuś Zalewski, trafiony przez  niemieckiego snajpera. Chłopiec wcześniej uratował życie powstańców. 1 sierpnia dołączył, jako ochotnik, do Zgrupowania „Chrobry II”. W oddziale wyznaczono mu funkcję łącznika.
Wzbudził podziw wśród starszych żołnierzy, gdy 2 sierpnia przedarł się przez linie niemieckie na teren silnie obsadzonego Dworca Głównego. Po trzech godzinach obserwacji powrócił z meldunkiem o siłach, rodzaju uzbrojenia i ugrupowaniu wrogich oddziałów. 15 sierpnia uratował swoich starszych kolegów. Sobie tylko znanymi przejściami wyprowadził z okrążenia pluton st. sierż. „Grzesia”. Za tę akcję miał zostać podany przez dowódcę batalionu kpt. „Lecha Grzybowskiego” do odznaczenia Krzyżem Walecznych. Niestety, tydzień później, gdy w rejonie ulic Grzybowskiej i Ciepłej toczyły się zacięte walki, Wojtuś biegł z meldunkiem od swojego dowódcy. Został trafiony kulą niemieckiego snajpera. Pod ogniem Niemców jego ciało wynosił na rękach Mieczysław Mirecki „Błyskawica”.
Najmłodszy łącznik oddziału został pochowany w mogile na podwórku przy ul. Ceglanej 3. Powstańczy pogrzeb młodego Bohatera odbył się z wszelkimi honorami.

Natomiast w sobotę (29 września) na płycie dawnego niemieckiego lotniska wojennego w Starym Grodkowie odbyły się uroczyste obchody 72. rocznicy mordu dokonanego przez funkcjonariuszy UB i NKWD na żołnierzach Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału kpt. Henryka Flame "Bartka". We wrześniu 1946 roku w trzech miejscach na Opolszczyźnie skrytobójczo wymordowano trzy partyzanckie oddziały, a ciała zamordowanych ukryto. IPN odnalazł miejsca mordu w Barucie i Starym Grodkowie, poszukiwania trzeciego miejsca trwają.

Te historie uczestnicy poznali na miejscu zbiórki przy pierwszej stacji Golgoty Beskidów, skąd wyruszyli na trasę w kierunku Matyski, gdzie z kolei cofnęli się do roku 1655 i czasów potopu szwedzkiego na Żywiecczyźnie. Mogli tam zobaczyć interesującą inscenizację pokazującą m.in. bitwę, jaką stoczyli górale z wojskami szwedzkimi, ratując króla Jana Kazimierza, życie XVII-wiecznej radziechowskiej wsi czy obronę Częstochowy.

W samo południe odprawiona została przez ks. porucznika Romana Zonia msza św. w intencji ojczyzny. Homilię wygłosił ks. Ryszard Kubasiak - budowniczy Golgoty Beskidów. W homilii ks. poruszył tematykę wolności ,,od zniewolenia zewnętrznego jakim jest niewola, zsyłka gorsze jest zniewolenie umysłu, zniewolenie ducha". Podkreślał, że wolność nie jest nam dana raz na zawsze i trzeba o nią dbać.

Po mszy św. uczestnicy udali się pod Kurhan Pamięci, gdzie został odczytany Apel Poległych, którego treść została wyłoniona w drodze Ogólnopolskiego Konkursu Historycznego, rozpisanego wśród uczniów szkół gimnazjalnych i średnich. Tegorocznym laureatem została Małgorzata Sobakiewicz, uczennica SP nr 12 im. JP II ze Stalowej Woli. Kompanię Honorową tworzyli uczniowie SP w ZS-P w Trzebini i uczniowie ZSAiO w Żywcu Moszczenicy.

Ziemię do Kurhanu złożyli: Alicja Reinhard, córka majora Henryka Flame ,,Bartka” , Zdzisław Haremza - kolega szkolny Stanisława Pyjasa oraz Emil Dyrcz - prezydent PAKAs z Wiednia. Na koniec była salwa honorowa w wykonaniu GR Beskidzkich Zbójników i Podolskiego Regimentu Odprzodowego, złożenie wiązanek kwiatów przez delegacje uczniowskie i zapalenie zniczy przez przewodniczącego Rady Gminy Piotra Pielę i przewodniczącą Komisji Oświaty Irenę Rodak oraz GR Pospolite Ruszenie, działającą przy Stowarzyszeniu Dzieci Serc. Tradycyjnie w niebo poszybowały setki gołębi, a później były wspólne rozmowy przy gorącym bigosie, sprawdzanie jak smakuje góralski smalec, czy placek drożdżowy ze śliwkami.

- Słowa uznania, podziękowania dla każdego, kto miał jakikolwiek wkład w przygotowaniu, zorganizowaniu i przeprowadzeniu tej Uroczystości. Słowa uznania, podziękowania dla wszystkich, którzy tego dnia stawili się, by uczestniczyć w tym wydarzeniu - podkreśliła prezes Jadwiga Klimonda.

W przygotowanie Zaduszek Narodowych włączyli się: Parafia Rzymskokatolicka p.w. Św. Marcina w Radziechowach, Rada Gminy Radziechowy-Wieprz, Starostwo Powiatowe i WPTiS w Żywcu, Urząd Miasta Żywiec MCK, Urząd Gminy oraz GCKPT Radziechowy -Wieprz, Małopolska Chorągiew Husarska – GR, Podolski Regiment Odprzodowy Cracovia – GR, Związek Podhalan – Oddział Górali Żywieckich, Beskidzcy Harnasie GR, Pospolite Ruszenie – GR działająca przy Stowarzyszeniu Dzieci Serc, KGW oraz OSP Gminy Radziechowy-Wieprz i mieszkańcy Podbeskidzia.

HISTORIA ZADUSZEK NARODOWYCH NA MATYSCE

Celem tej uroczystości patriotyczno-religijnej jest przywołanie Narodowych Bohaterów, którzy walczyli w obronie Boga, Ojczyzny i Honoru. Od 2005 r. na szczycie góry Matyski, u podnóża Krzyża Jubileuszowego, rozpoczęto usypywanie Kurhanu Pamięci. Co roku, w pierwszą sobotę października w uroczysty sposób przywożona jest ziemia z miejsc historycznie ważnych dla Polski, oraz miejsc szczególnie ważnych dla naszej małej Ojczyzny jaką jest Ziemia Żywiecka i usypywany jest z niej symboliczny Kurhan Pamięci Narodowej

* W 2005 r. złożona była ziemia z grobów: ks. Jerzego Popiełuszki – działacza Solidarności, Stanisława Pyjasa z Gilowic i Stanisława Pietraszki z Radziechów – działaczy KOR - u

* W 2006 r. do istniejącego Kurhanu Pamięci dosypano ziemię pomordowanych w Katyniu, Charkowie, Miednoje oraz ziemię z Peru z grobu O. Michała Tomaszka i O. Zbigniewa Strzałkowskiego męczenników za wiarę.

W 2007 r. złożona została ziemia z grobów Powstańców Warszawskich i ziemia z Fortów w Węgierskiej Górce, tzw. ,,Westerplatte Południa”

W 2008 roku dosypano ziemię z grobów Powstańców Wielkopolskich, w 90. rocznicę wybuchu tego powstania oraz ziemię z Watykanu – z miejsc, gdzie najchętniej przebywał nasz Papież - było to zamkniecie uroczystości XXX Pontyfikatu Jan Paweł II obchodzone na Matysce.

W 2009 r. w 70. Rocznicę obrony Ojczyzny przed napaścią hitlerowską i sowiecką, do Kurhanu dosypano ziemię z grobu Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, z grobu Dowódcy 45 p.p. – płk. Stanisława Hojnowskiego, który wraz z 110 żołnierzami swego pułku, poległ podczas wycofywania się przez Tomaszów Maz. po zadaniu dotkliwych strat hitlerowskiemu najeźdźcy. Tragedia tych żołnierzy była tym większa, że zostali oni zamordowani przez niemieckich dywersantów na ulicach miasta, oraz ziemia z grobów poległych żołnierzy 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego w zwycięskim boju w Kałuszynie 11-12 września 39 r.

W 2010 r. uczczono pamięć Kapłanów i Sióstr Zakonnych, którzy oddali życie w obronie wolności i niepodległości Ojczyzny. Ziemia przywieziona została z: grobu Błogosławionych Męczenniczek z Nowogródka, grobu Ks. Ignacego Skorupki, z pola bitwy 1920 r. z Radzymina oraz z miejsca katastrofy rządowego samolotu w Smoleńsku.

2011 r. oddano hołd bestialsko pomordowanym, bohaterskim Synom i Córkom naszej Ojczyzny - ,,Oskarżonymi o Wierność”, a których miejsca pochówku nadal nie są znane; Generała Fieldorfa ,,Nila”, rotmistrza Pileckiego, majora Henryka Dobrzańskiego - ,,Hubala”, majora ,,Łupaczki” Zgrupowanie kpt. Henryka Flame "Bartka", sanitariuszkę ,,Inkę”, profesorów Lwowskich zamordowanych na Wzgórzach Wuleckich…

W 2012 r. wspominaliśmy bestialsko pomordowanych Członków Opozycji Komunistycznej i Solidarności w latach 1968 do 1989 w tym Pacyfikację kopalni „Wujek” – największą zbrodnię stanu wojennego – ziemia z grobów pomordowanych górników.

W 2013 r. oddano hołd Powstańcom Styczniowym w 150. rocznicę tego powstańczego zrywu, ziemia z mogił z Gminy Hanna oraz z Fajsławic

W 2014 r. uczczono 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej i wymarsz I Kompanii Kadrowej z krakowskich Oleandrów; 70. rocznicę akcji ,,Burza” - w tym operacji ,,Ostra Brama”, 70. rocznicę ludobójstwa Polaków w Małopolsce Wschodniej i na Lubelszczyźnie, 70. rocznicę ludobójstwa w Piaśnicy – w tym miejsce kaźni ludzi chorych psychicznie

2015 r. przypomnieliśmy historię Grobu Nieznanego Żołnierza
w 90. rocznice jego oddania Narodowi Polskiemu – ziemia z cmentarza Orląt

Lwowskich
W 2016 r. przypomnieliśmy ,,Zapomniane Męczeństwo” Abp Antoniego Baraniaka, dosypaliśmy ziemię z Baruty, z miejsca bestialskiego mordu dokonanego przez ówczesną władzę PRL na oddziale maj. Henryka Flame ,,Bartka” , ziemię z wsi Parośla na Wołyniu oraz odtworzyliśmy dzieje potopu szwedzkiego na Żywiecczyźnie
Rok 2017 poświęcony był Żołnierzom Niezłomnym – ziemia z Łączki, wspomnienie Żołnierzy Wojsk gen. Władysława Andersa oraz ks. Stanisława Kaszkowica, dziekana żywieckiego w 350 rocznicę jego śmierci, o którym pisano: ,,Sutanną i mieczem” oparte na kanwie historii potopu szwedzkiego na Żywiecczyźnie

Każdorazowo na tej uroczystości, przy wtórze werbla, odczytywany jest Apel Poległych wyłoniony w ogólnopolskim konkursie historycznym. Podniosłość chwili podkreśla obecność: Kompanii Honorowej, Pocztów Sztandarowych, orkiestry dętej, chórów, licznie przybyłych delegacji władz samorządowych, szkół grup rekonstrukcyjnych, organizacji pozarządowych oraz bardzo licznej grupy wiernych tradycji narodowej. Każdemu uczestnikowi Zaduszek Narodowych zostaje przypięta maleńka biało - czerwona kokardka.